دسته بندی سایت
پیوند ها
نگاهی گذرا به پارک کوچک حکیم سید ابوالقاسم نباتی شاعر برجسته و پر آوازه ایرانی درتبریز
حکیم سید ابوالقاسم نباتی شاعر برجسته و پر آوازه ایرانی در نیمه دوم قرن 12 خورشیدی و اوایل قرن 13 خورشیدی در روستای اوشتبین واقع در منطقه ارسباران (قراداغ) می زیست. از وی بیش از پنج هزار بیت شعر به یادگار مانده که اکثر آنها به زبان فارسی و ما بقی به ترتیب به زبانهای ترکی آذربایجانی , عربی و تاتی سروده شده است.
در این دوران عاشقان علم و ادب و عرفان دورش را گرفته و از اقیانوس بیکران علم و ادب وی بهره می بردند. حکیم نباتی پس از مدتی به زادگاهش روستای اوشتبین باز میگردد. وی در سال 1225 خورشیدی (1262 قمری-1847 میلادی) و در سن 71 سالگی چشم از جهان فرو بست و در بالای کوهی مشرف به روستای اوشتبین به خاک سپرده شد. گفته میشود نباتی همیشه در بلندای این کوه مینشست و به زادگاه خود و رود ارس و به جاده ای که مردم در آن تردد داشتند مینگریست و در آن نقطه با صدای دلنشین به آوازخوانی میپرداخت و گویا اغلب اشعارش را نیز در همانجا سروده است. به همین علت پس از وفات نباتی اهالی پیکر وی را در بلندای این کوه و در همان نقطه دفن کردند.
در شهریور ماه 1372 خورشیدی به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی , همایش بزرگداشت حکیم نباتی در شهر کلیبر و در سطح ملی برگزار شد.
سبک شعری و دیوان اشعار
از حکیم سید ابوالقاسم نباتی بالغ بر پنج هزار بیت شعر به جا مانده که حدود نیمی از آنها به زبان فارسی و نیمی دیگر به زبانهای ترکی و عربی و تاتی (زبان آن روزهای اوشتبین) سروده شده است. حکیم نباتی در سرودن اشعارش از سبک خاصی پیروی نکرده و آثارش را در قالب تک بیتی , دو بیتی , مخمس , بحر طویل , رباعی , غزل , قصیده , مثنوی , گرایلی و مستزاد و... سروده است. حکیم نباتی در میان آثار شعرای پیشین از حافظ شیرازی بیش از هر کس دیگری تاثیر پذیرفته است و این تاثیر گذاری در اشعار فارسی و ترکی نباتی نمود دارد.
دیوان اشعار حکیم نباتی نخستین بار در سال 1267 در تبریز چاپ سنگی شد و پس از آن 14 بار به چاپ سنگی رسید. در اردیبهشت 1345 این دیوان با خط نستعلیق استاد یوسف مشکین قلم در 266 صفحه در تهران چاپ افست شد. دیوان حکیم نباتی تا کنون بارها تجدید چاپ شده و علاوه بر ایران در ترکیه , جمهوری آذربایجان , تاجیکستان , هندوستان , پاکستان و عراق بارها منتشر گردیده است.
وی در اشعارش از تخلص های «مجنون» , «مجنون شاه» و «خان چوپانی» کم و بیش استفاده کرده است اما بیشتر با عنوان «نباتی» شناخته میشود.
نمونه اشعار
نمونه ای از اشعار فارسی :
دست و پا چند زنی در قفس ای کبک دری
گـر سـر سیــر تمـاشــای بیابــان داری
غم روزی چه خوری , دانه و آبت حاضر
گشـت گلـزار کجـا , گوشـه دیدار کجـا
قلــه کــوه کجـا , خانـه خـامـوش کجـا
می شوم همچو نباتی به جهان گوشه نشین خویش را رنجه مکن راه به بیرون نبری
بکن از جوف قفس جانب صحرا نظـری
گفت خامـوش ز احوال دلم بی خبـری
چه بگویـم که سخـن بر تو نماید اثـری
بشنو این نکته ز من چون که تو صاحب نظری
بو که از باغ وصالش به کف آرم ثمـری
نمونه ای از اشعار ترکی :
ائدرم تا حدیـث عشقه شروع
عجـل ای یار مهربـان و رحیــم
ای دل دردمـنـــد و بـیــچــــاره
دور گتیـر یاده جام جمشیـدی
همت ائت گچ بو پوچ دنیـادان لاله تـک باغریمـی قـلـم داغـلار
فـرقتین جانیمه سالیبـدی شـرار
نه ایچـون قـالمیسان بئله ناچـار
تـوک گیـلـن جـامـه بـاده گـلنــار
ائت گیلن جان و مالی یـاره نثـار
نمونه ای از اشعار ملمع :
ای خسرو مه رویان , گل بیرجه گولستـانه
آن نرگـس جادویـت , سالدی منی صحرایه
ساقـی ز کرم جـامی , لطـف ائله من زاره
برخیـز و خرامـان کـن , اول قامت دلجونـی
بگذر به سـر لیلی , بـو دین و بـو مذهبدن تا مهر رخت پرتو سالسین گول و ریحـانه
ابروی کمــان دارت , ائتـدی منـی دیوانه
بر دور سرت گردم , بیـر دور ایله مستانه
این عاشق مجنون را وئر بیر دولی پیمانه
خـاک ره رندان شـو , اول خـادم میـخانه
نمونه ای از اشعار عربی :
انـا رُمـان و تیــن و الـبـطیـــخ
انـت اثـواب سـنـدس خضـرا
انـت جنـات , تـحــت الانــهار
انت حور و قصـور و ماء معین
ساقیــا انــت واقـف الاسـرار انت طوبی لهم و حسن ماب
انـا هذا لوشق , عن الاثــواب
انـا ذیــل الجبـــال کـالاقطــاب
انـا منهــم یقــول کنـت تـراب
کیـف حال رفیـق فی الاحراب
آثاری از زبان تاتی در اشعار نباتی:
یقیـن بیـل کیـم نباتی چکمـز ال دامـان مینادن
زونستش چمه دوت شعر نوائی چمی جوقندا بو طرز ایله کی او میخانه لرده میگسار اولموش
ایزان زون ویـل برهوش ماهرو پالوده وار اولموش
نام کتاب : دیوان ترکی نباتی
نام نویسنده : سید ابوالقاسم نباتی سال 1372 شمسی
لینک دانلود کتاب دیوان حکیم سید ابوالقاسم نباتی
منبع:
محبوب ترین ها
مطالب تصادفی
